Με γνώμονα την προστασία των σημαντικότερων παραλιών ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη τη Μεσόγειο, η 40η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης – Συμβούλιο της Ευρώπης, υιοθέτησε τις προτάσεις του MEDASSET (Μεσογειακός Σύνδεσμος για τη Σωτηρία των Θαλάσσιων Χελωνών) και αποφάσισε να «ανοίξει» εκ νέου η υπόθεση της Ζακύνθου μετά από εικοσιένα (21) ολόκληρα χρόνια. Οι εργασίες της Μόνιμης Επιτροπής, που έλαβαν χώρα μέσω τηλεδιάσκεψης από τις 30 Νοεμβρίου έως και τις 4 Δεκεμβρίου, βάζουν και πάλι στο επίκεντρο την αναποτελεσματική προστασία των βιοτόπων των θαλάσσιων χελωνών Caretta caretta στη Χώρα μας.
Ο Κόλπος του Λαγανά στη Ζάκυνθο αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη περιοχή ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών Caretta caretta στην Ελλάδα, αλλά και στη Μεσόγειο. Παρόλαυτα, κάθε χρόνο καταγράφονται σημαντικές απειλές και πιέσεις για τις χελώνες που φωλεοποιούν στη Ζάκυνθο από το MEDASSET σε συνεργασία με τον ΑΡΧΕΛΩΝ και το WWF Ελλάς, όπως παράνομες κατασκευές κατά μήκους των παραλιών ωοτοκίας, ανεμπόδιστη κυκλοφορία οχημάτων, έλλειψη διαχείρισης επίπλων στις παραλίες ωοτοκίας, παράκτια αλιεία και φωτορύπανση.
Και ενώ η υπόθεση της Ζακύνθου είναι μια από τις μακροβιότερες στη Σύμβαση της Βέρνης με τη Σύσταση της Μόνιμης Επιτροπής να εκδίδεται κιόλας από το 1987 (Σύσταση Νο.9), με την ίδρυση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ) το Δεκέμβριο του 1999, η υπόθεση της Ζακύνθου «έκλεισε» από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Ωστόσο το MEDASSET, έχοντας βαθιά γνώση της τεράστιας οικολογικής αξίας του Κόλπου του Λαγανά, εξακολούθησε τις ετήσιες επιτόπιες παρατηρήσεις του και τις τεκμηριωμένες αναφορές του στη Σύμβαση της Βέρνης. Ήταν πρόδηλο ότι η Πολιτεία είχε αποτύχει να προστατέψει αυτόν τον εξαιρετικά σημαντικό βιότοπο και να παράσχει τα κατάλληλα μέσα και τους πόρους στο ΕΘΠΖ, για να επιτελέσει άρτια το ρόλο του.
Έτσι, μετά από εικοσιένα χρόνια, εξετάζοντας την αναφορά του MEDASSET, για τις σημαντικές ελλείψεις στην προστασία του Κόλπου του Λαγανά, η Σύμβαση της Βέρνης «ανοίγει» και πάλι την υπόθεση. Αξίζει να σημειώσουμε πως το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν υπέβαλε φέτος αναφορά για τα μέτρα προστασίας της περιοχής.
Το «άνοιγμα» της υπόθεσης του Κόλπου του Λαγανά σημαίνει επιπλέον πίεση από τη Σύμβαση της Βέρνης προς τις αρμόδιες αρχές της Χώρας για συμμόρφωση με τις συστάσεις, ενώ προσβλέπουμε και σε περαιτέρω ενέργειες.
Ωστόσο, η απραξία την Ελληνικής Πολιτείας για την προστασία της βιοποικιλότητας και των βιοτόπων, παρά το ξέσπασμα της πανδημίας και τις συνεχόμενες φυσικές καταστροφές, δε γίνεται φανερή μόνο στην περίπτωση της Ζακύνθου. Και η προστασία του Κυπαρισσιακού κόλπου, που φιλοξενεί το μεγαλύτερο αριθμό φωλιών Caretta carreta στη Μεσόγειο και ένα από τα σημαντικότερα αμμοθινικά οικοσυστήματα, είναι ανεπαρκής.
Οι παραβάσεις της Σύστασης Νο. 174 που κατέγραψε το MEDASSET σε συνεργασία με τον ΑΡΧΕΛΩΝ, αφορούσαν παράνομα κτίρια, ανεμπόδιστη κυκλοφορία οχημάτων στις παραλίες ωοτοκίας, καλλιέργειες ξενικών ειδών και καταστροφή των αμμοθινών, παράκτια αλιεία, έλλειψη διαχείρισης των επίπλων παραλίας κ.α. Σχεδόν καμία απτή πρόοδος δεν έχει σημειωθεί δύο χρόνια μετά την έκδοση του ΠΔ (Προεδρικού Διατάγματος) για την προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου και τέσσερα χρόνια μετά την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (2016) για τη Χώρα μας.
Επίσης εκκρεμεί ακόμα, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης της περιοχής, ενώ οι παραβιάσεις της κείμενης νομοθεσίας δεν οδηγούν σε πρόστιμα. Ως αποτέλεσμα, οι παραβιάσεις στην περιοχή διαιωνίζονται, ενώ τα οικοσυστήματα και οι θαλάσσιες χελώνες απειλούνται. Η απόφαση της Σύμβαση της Βέρνης και εδώ καταγγελτική για την Ελληνική Πολιτεία, καθώς η υπόθεση του Κυπαρισσιακού παραμένει και αυτή «ανοικτή» για ακόμα μια χρονιά.
Ο Διευθυντής του MEDASSET κ. Γιώργος Σαμψών δήλωσε «Για πάνω από 30 χρόνια το MEDASSET έχει στον πυρήνα της δράσης του την προστασία των θαλάσσιων χελωνών σε όλη τη Μεσόγειο. Σώζοντας τις παραλίες ωοτοκίας, σώζουμε ουσιαστικά τις θαλάσσιες χελώνες. Η φετινή απόφαση- ορόσημο του Συμβουλίου της Ευρώπης, για το εκ νέου «άνοιγμα» της υπόθεσης της Ζακύνθου αποτελεί μια δικαίωση της μακροχρόνιας δράσης μας για την προστασία του Κόλπου του Λαγανά. Ήδη από το 1984 η ιδρύτρια του MEDASSET κ. Λίλη Βενιζέλου είχε αρχίσει να εργάζεται προκειμένου να σωθεί η περιοχή από τις ανθρώπινες επεμβάσεις και φυσικά θα συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο».
Σημειώσεις για Συντάκτες:
- Διαβάστε τις πλήρεις αποφάσεις της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης εδώ
- Πληροφορίες αναφορικά με τη διαδικασία της εξέτασης των υποθέσεων εδώ
Σχετικά με το MEDASSET:
Το MEDASSET (Μεσογειακός Σύνδεσμος για τη Σωτηρία των Θαλάσσιων Χελωνών) ιδρύθηκε το 1988 στην Αγγλία και το 1993 στην Ελλάδα. Είναι διεθνής περιβαλλοντική ΜΚΟ και Σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που έχει στόχο την προστασία των θαλάσσιων χελωνών και των βιοτόπων τους σε όλη την Μεσόγειο, μέσω ερευνητικών προγραμμάτων σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, ενημερωτικών εκστρατειών, της εκπαίδευσης και της άσκησης πίεσης σε σχετικούς φορείς. Από την ίδρυσή του συνεργάζεται με το Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP/MAP) και είναι μόνιμο Μέλος/Παρατηρητής της Σύμβασης της Βέρνης (Συμβούλιο της Ευρώπης) από το 1988.
