Στο Φέτιγε, οι χελώνες φωλιάζουν ανάμεσα σε μόνιμες ξύλινες κατασκευές που έχουν τοποθετηθεί μέσα στη ζώνη ωοτοκίας. Οι αρμόδιες αρχές πρέπει άμεσα να εφαρμόσουν κανόνες λειτουργίας των τουριστικών επιχειρήσεων
Την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου επισκεφθήκαμε δυο σημαντικές προστατευόμενες περιοχές στην Τουρκία για να συμμετάσχουμε στην αξιολόγηση τους από κλιμάκιο της Σύμβασης της Βέρνη (Συμβούλιο της Ευρώπης). Μας συνόδεψαν οι τουρκικές αρχές, δύο Τούρκοι ειδικοί και το WWF Τουρκίας.
Η επίσκεψη στα Πάταρα και το Φετίγε (Μάκρη) οργανώθηκε ως αποτέλεσμα της πολυετούς προσπάθειάς του MEDASSET να αναδείξει τα προβλήματα στην προστασία και διαχείριση των παραλιών ωοτοκίας. Σε αυτές τις ακτές αναπαράγεται η Καρέττα καρέττα ενώ έχουν καταγραφεί 1-2 φωλιές της πράσινης χελώνας, καθιστώντας την περιοχή το δυτικότερο μέρος στη Μεσόγειο όπου αναπαράγεται αυτό το σπάνιο είδος θαλάσσιας χελώνας. Στο πλαίσιο της επίσκεψης το MEDASSEΤ οργάνωσε συναντήσεις διαβούλευσης σε κάθε περιοχή, στις οποίες συμμετείχαν Τούρκοι ερευνητές και αντιπρόσωποι τοπικών οργανώσεων ώστε να μεταφέρουν κι αυτοί τις απόψεις και προτάσεις τους στο κλιμάκιο της Σύμβασης.
Το κλιμάκιο της Σύμβασης της Βέρνης, οι τουρκικές αρχές και ειδικοί, αξιολογούν την κατάσταση στις παραλίες ωοτοκίας στο Φέτιγε, χάρη στην εκστρατεία του MEDASSET. Οι οχλήσεις και η καταπάτηση της ζώνης ωοτοκίας από τις επιχειρήσεις έχουν μειώσει τις φωλιές σε αυτήν την περιοχή
Κατά την επίσκεψη εξηγήσαμε στο κλιμάκιο της Σύμβασης της Βέρνης και στις τουρκικές αρχές τα προβλήματα που όχι μόνο απειλούν τη θαλάσσια χελώνα, αλλά υποβαθμίζουν συνολικά τις προστατευόμενες περιοχές. Κοινό πρόβλημα τόσο στα Πάταρα όσο και στο Φετίγε είναι η παντελής έλλειψη διαχείρισης από την πλευρά των αρχών. Δεν υπάρχει προσωπικό, εξοπλισμός και πόροι για φύλαξη, έλεγχο και επιβολή των κανόνων, με αποτέλεσμα οι επισκέπτες και οι επιχειρήσεις να μη σέβονται τους κανόνες προστασίας. Οι λίγοι βιολόγοι και φοιτητές που εργάζονται νύχτα και μέρα στις παραλίες για τη μελέτη και προστασία των φωλιών, προσπαθούν να μετριάσουν τις οχλήσεις, χωρίς όμως να έχουν το χρόνο αλλά ούτε και την αρμοδιότητα να επιβάλουν τους κανόνες και τους όρους χρήσης. Επίσης, δε φαίνεται να υπάρχει η πολιτική βούληση για σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης των δύο περιοχών ενώ μάλλον ισχύει το αντίθετο: σχέδιο για την άνευ όρων οικοδόμηση και εκμετάλλευση τους.
Στα Πάταρα, η τεράστια παραλία με φόντο τις εκπληκτικές αμμοθίνες που κόβουν την ανάσα, τους μικρούς υγρότοπους, τα ποτάμια και το παράκτιο δάσος, προς το παρόν παραμένει σχετικά παρθένα χάρη στον αγώνα ετών ενάντια σε σχέδια καταστροφής της περιοχής που προβλέπουν την κατασκευή τεράστιων ξενοδοχείων, αεροδρομίου, κτλ. Σε αυτό έχει συμβάλει η διεθνής εκστρατεία του MEDASSET «Σώστε τα Πάταρα» που συνεχίζει από το 1988.
Οι εκπληκτικές αμμοθίνες και η τεράστια παραλία ωοτοκίας στα Πάταρα είναι στο «έλεος» των επισκεπτών αφού δεν υπάρχει καμία διαχείριση και προστασία από τις αρμόδιες αρχές. Μόλις ένα χιλιόμετρο από τις αμμοθίνες, σύντομα θα στεγαστούν πάνω από 1200 επιπλέον επισκέπτες σε 300 νέες εξοχικές κατοικίες
Οι απειλές που διαπιστώθηκαν κατά την επίσκεψή μας τον Ιούλιο είναι κυρίως τα σκουπίδια, η κατασκήνωση και η ανεξέλεγκτη πρόσβαση στην παραλία, ιδίως οχημάτων όπως τζιπ και «γουρούνες». Ένα beach bar που κατασκευάστηκε πέρυσι στις αμμοθίνες, κρίθηκε παράνομο και έκλεισε, ωστόσο τα ερείπιά του παραμένουν στο βιότοπο.
Η κυριότερη όμως ανησυχία μας είναι οι κατασκευή 300 εξοχικών κατοικιών εντός της προστατευόμενης περιοχής. Το έργο, που έχει ήδη ξεκινήσει, θα αλλοιώσει τον παραδοσιακό χαρακτήρα και την κοινωνική συνοχή του μικρού χωριού, όπως επεσήμαναν οι Τούρκου ειδικοί, ενώ θα προκαλέσει αισθητική υποβάθμιση: φανταστείτε ένα λόφο γεμάτο βίλλες να αποτελεί το «φόντο» του σημαντικότατου αρχαιολογικού χώρου των Πατάρων, ο οποίος βρίσκεται στην καρδιά της προστατευόμενης περιοχής. Ακόμα σημαντικότερη είναι, όμως, η παντελής έλλειψη διαχείρισης και φύλαξης της περιοχής, που σημαίνει ότι οι 1.000-2.000 επιπλέον επισκέπτες που θα μένουν στις 300 εξοχικές κατοικίες θα πολλαπλασιάσουν τα υπάρχοντα προβλήματα.
Στο Φετίγε, που παραμένει στις προτεραιότητες προστασίας του MEDASSET από το 2008, η κατάσταση ήταν αποκαρδιωτική. Λίγες μέρες πριν την επίσκεψή μας, οι αρχές είχαν φροντίσει να ξηλωθούν από τις παραλίες ωοτοκίας αρκετές ξαπλώστρες, ομπρέλες, χαλιά και ξύλινα κιόσκια, ενώ είχαν επιβάλει κάποια τάξη εντός της ζώνης ωοτοκίας (λίγο μετά την αναχώρηση μας, όλα επανήλθαν στην παλιά θέση τους, όπως κατέγραψαν οι εθελοντές μας). Παρά την καθυστερημένη και σχετικά ελλιπή παρέμβαση των αρχών, τα προβλήματα ήταν εμφανή. Οι επιχειρήσεις έχουν εισβάλει στο χώρο ωοτοκίας της χελώνας, έχουν χτίσει πάνω στην άμμο ή την έχουν μετατρέψει σε κήπους με ακατάλληλα και μη αυτόχθονα φυτά και δέντρα. Επιπλέον, λειτουργούν τη νύχτα προκαλώντας τρομερή φωτορρύπανση, που εντείνεται από το δημόσιο φωτισμό.Οι επισκέπτες και οι κάτοικοι βρίσκονται στην παραλία τη νύχτα, παρά την ισχύουσα απαγόρευση πρόσβασης μεταξύ 8μμ-8πμ, αφήνοντας πίσω τους βουνά από σκουπίδια. Μόνη ελπίδα για τις θαλάσσιες χελώνες, αφού οι αρχές είναι απούσες, είναι οι ακούραστοι φοιτητές που παρακολουθούν ευλαβικά τις φωλιές ώστε να μη μετακινηθούν τα προστατευτικά κλουβιά από επισκέπτες (στις περισσότερες παραλίες δεν υπάρχουν πινακίδες ενημέρωσης) και βοηθούν τα χελωνάκια να καταλήξουν στη θάλασσα κι όχι το δρόμο ή την αυλή κάποιου ξενοδοχείου. Ένας από τους Τούρκους ερευνητές που μας συνόδεψε και που μελετούσε την περιοχή ως φοιτητής, έμεινε άναυδος όταν αντίκρισε το νέο τεράστιο ξενοδοχείο που άνοιξε φέτος σε μια από τις τελευταίες παρθένες παραλίες τις περιοχής.
Η φωτορρύπανση είναι τεράστιο πρόβλημα στο Φέτιγε. Χωρίς την ακούραστη μέριμνα των βιολόγων, τα χελωνάκια αυτής της φωλιάς θα ήταν καταδικασμένα, αφού αντί για την αντανάκλαση του φεγγαριού στη θάλασσα θα «έπαιρναν πορεία» για το δημόσιο φωτισμό! Οι αρχές πρέπει να αναλάβουν δράση τώρα!
Από το 1998 η Σύμβαση της Βέρνης είχε ζητήσει με Σύσταση στις Τουρκικές αρχές να μη χτιστούν τα εναπομείναντα παρθένα τμήματα της ακτής στο Φετίγε. Ωστόσο, κάθε χρόνο ξεφυτρώνει και ένα νέο ξενοδοχείο ή μια νέα επιχείρηση ακριβώς πίσω ή πάνω στην παραλία. Πολλές φορές βρεθήκαμε μπροστά στο ερώτημα: είναι εφικτό να σωθεί αυτή η περιοχή; Πιστεύουμε πως ναι! Λίγα χιλιόμετρα βορειότερα, βρίσκεται το Ντάλιαν, που απειλούταν στο παρελθόν από την άναρχη ανάπτυξη και που σήμερα είναι μια υποδειγματικά προστατευόμενη περιοχή. Οι τουρκικές αρχές έχουν στο παρελθόν αποδείξει ότι όταν θέλουν μπορούν να αναστρέψουν καταστάσεις και να επιβάλουν κανόνες.
Στόχος μας είναι το Δεκέμβριο η Σύμβαση της Βέρνης με μια επίσημη πλέον Σύσταση στις Τουρκικές αρχές να ενθαρρύνει μια σειρά από μέτρα προστασίας για τα Πάταρα και το Φετίγε. Ο αγώνας συνεχίζεται.
Ευχαριστούμε θερμά το Pataros Hotel και το Yacht Boutique Hotel για την ευγενική φιλοξενία των συναντήσεων διαβούλευσης στα Πάταρα και το Φετίγε. Ευχαριστούμε επίσης τους φίλους και συνεργάτες μας στην περιοχή για την πολύτιμη βοήθεια και συνεχή υποστήριξη των προσπαθειών μας.
Διαβάστε την αξιολόγησή – έκθεση προς τη Σύμβαση της Βέρνης
