Άρθρο 16 – Πεδίο εφαρμογής – Τροποποίηση του άρθρου 2 του ν. 4546/2018
Προβληματισμό προκαλεί η αφαίρεση της παράκτιας ζώνης από το πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού. Οι παράκτιες ζώνες αποτελούν τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στον χερσαίο και στον θαλάσσιο χώρο. Συνεπώς, οι έντονες πιέσεις που δέχεται τόσο το χερσαίο τμήμα όσο και το θαλάσσιο λόγω της ανθρωπογενούς παρουσίας και δραστηριοποίησης επηρεάζει άμεσα και τον παράκτιο χώρο.
Από την πλευρά της ξηράς, η παράκτια ζώνη δέχεται σημαντικές ανθρωπογενείς πιέσεις που σίγουρα θα έχουν επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τουρισμός και η η ανάπτυξή του, που έχουν ως αποτέλεσμα την εντατικοποίηση της δόμησης στις παράκτιες περιοχές και ότι αυτό συνεπάγεται (νέες χρήσεις, αύξηση απορριμμάτων κλπ.) με αποτέλεσμα την σημαντική τελικά υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Από την πλευρά της θάλασσας, τα παραθαλάσσια ενδιαιτήματα μπορούν να προσφέρουν σημαντικές οικοσυστημικές υπηρεσίες σε κοινότητες που βρίσκονται κοντά στην ακτογραμμή (π.χ. προστασία κατά τη διάρκεια ακραίων καιρικών φαινομένων, προστασία από τη διάβρωση του εδάφους, κ.α.). Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι ο χωροταξικός σχεδιασμός αντιμετωπίζει τη θάλασσα και την ξηρά ως ένα ενιαίο σύστημα.
Αναγνωρίζουμε ότι από τη διατύπωση του νομοσχεδίου φαίνεται να λαμβάνονται υπόψη κατά τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό αλληλεπιδράσεις ξηράς και θάλασσας που λαμβάνουν χώρα στην παράκτια ζώνη, όπως προβλέπεται από τη σχετική οδηγία, ωστόσο δεν προκύπτει αντίστοιχη υποχρέωση για τα υπόλοιπα πεδία χωροταξικού σχεδιασμού με τον ίδιο τρόπο σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο. Ως εκ τούτου, τα πεδία εφαρμογής της χωροταξίας εξετάζουν τον παράκτιο χώρο αποσπασματικά και δεν φαίνεται να εξυπηρετούν τους στόχους της ολοκληρωμένης διαχείρισης του παράκτιου χώρου που αποτελεί στόχο της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της ΕΕ, της οποίας μέρος και εργαλείο εφαρμογής είναι η εν λόγω οδηγία. Προτείνουμε, λόγω των επιπτώσεων που μπορεί να έχουν και άλλα πεδία εφαρμογής της χωροταξίας (Ειδικό Χωροταξικό Τουρισμού, ΑΠΕ, Περιφερειακά κα.) στην παράκτια ζώνη αλλά και λόγω του ότι δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο, ενιαίο και συνεκτικό χωρικό πλαίσιο, να διασφαλίσετε μέσω αυτού του σχεδίου νόμου την συνδεσιμότητα με όλα τα σχέδια χωροταξίας (χερσαίων και θαλάσσιων) με σκοπό την ολιστική προστασία του θαλάσσιου χώρου, παράκτιου και μη.
Κρίνουμε λοιπόν απαραίτητη την ολιστική προσέγγιση για την διαχείριση του παράκτιου χώρου, ως κομμάτι του συνολικού χωρικού σχεδιασμού. Μέσα από μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να επιτευχθεί τόσο η ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή όσο και η βιώσιμη ανάπτυξη σε ξηρά και θάλασσα. Συνεπώς, προτείνουμε να επανεξεταστεί ο σχεδιασμός του παράκτιου χώρου ως μέρος του συνολικού χωροταξικου σχεδιασμού.
Άρθρο 25 – Καταργούμενες διατάξεις
Η διάταξη καταργεί την Εθνική Επιτροπή Θαλάσσιας Περιβαλλοντικής Στρατηγικής (ΕΕΘΠΣ), χωρίς να αποσαφηνίζεται ποιος θα αναλάβει τη διαπεραίωση των αρμοδιοτήτων της. Θεωρούμε ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να διατυπωθεί στο σχέδιο νόμου. Προτείνουμε να γίνει ένας καταμερισμός των αρμοδιοτήτων της ΕΕΘΠΣ είτε σε υπάρχουσες σχετικές επιτροπές/συμβούλια ή πιο συγκεκριμένα, αρμοδιότητες που αφορούν στη θαλάσσια χωροταξία να αποδοθούν στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας – με την προϋπόθεση ότι θα διευρυνθεί η σύνθεση του ώστε να καλύπτει και αυτό το αντικείμενο και θέματα που άπτονται της θαλάσσιας χωροταξίας και αρμοδιότητες που σχετίζονται με τη βιοποικιλότητα να αποδοθούν στην Επιτροπή Φύση 2000, η οποία είναι και το επιστημονικό γνωμοδοτικό όργανο του κράτους για τα θέματα βιοποικιλότητας, με την προϋπόθεση της ουσιαστικής υποστήριξης της από τον ΟΦΥΠΕΚΑ.
