Με την υποστήριξη του προγράμματος Ocean Fund της Royal Caribbean Cruises Ltd., το MEDASSET και η Sustainable Travel International (STI) προωθήσαμε τον υπεύθυνο τουρισμό και τη βιώσιμη διαχείριση τουριστικών προορισμών στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα περιείχε ημερίδες εργασίας και ενημέρωσης για εμπλεκόμενους φορείς και εκπαιδευτικά σεμινάρια με στόχο την ανάπτυξη ικανοτήτων για φορείς τουρισμού για την επίτευξη αειφόρου και φιλικής προς το περιβάλλον τουριστικής ανάπτυξης.
Ο τουρισμός αποτελεί μία από τις πλέον αναπτυσσόμενες βιομηχανίες παγκοσμίως και μπορεί να έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις. Οι κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις του είναι πολύπλοκες και σημαντικές, τόσο για το αστικό τοπίο όσο και για τα ευαίσθητα φυσικά και πολιτιστικά τοπία, στα οποία συνήθως συγκεντρώνονται οι τουριστικές δραστηριότητες. Η έμφαση στους βραχυπρόθεσμους οικονομικούς στόχους, συχνά, υπερισχύει των μακροπρόθεσμων περιβαλλοντικών και κοινωνικών παραμέτρων.
Η αειφόρος διαχείριση προορισμών (Destination stewardship) αποτελεί μια πολυμερή προσέγγιση για τη διατήρηση της πολιτιστικής, περιβαλλοντικής, οικονομικής και αισθητικής αρτιότητας ενός τόπου, μέσω βιώσιμων πολιτικών και μέτρων διαχείρισης. Ο αειφόρος τουρισμός οδηγεί σε αύξηση των περιβαλλοντικά φιλικών θέσεων εργασίας και εισοδηματων των τοπικών κοινωνιών, καθιστώντας τον προορισμό ελκυστικό για να ζουν, να εργάζονται και να επισκέπτονται οι τωρινές και οι επόμενες γενιές.
Μπορεί να αποτελέσει κεντρικό παράγοντα για τη βελτίωση της ευημερίας και ποιότητας ζωής των τοπικών κοινωνιών αλλά και ισχυρό κίνητρο για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, καθώς και την ενδυνάμωση και χρηματοδότηση του δικτύου προστατευόμενων περιοχών. Παράλληλα, η αειφόρος διαχείριση προορισμών μπορεί να συμβάλει στην ευρύτερη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση αναφορικά με τα κοινωνικά οφέλη της προστασίας της βιοποικιλότητας και του σεβασμού των παραδοσιακών πρακτικών και γνώσεων.
Εκπαιδευτικά σεμινάρια για τουριστικές επιχειρήσεις και συμβούλους τουρισμού, από το STI
Το STI υλοποίησε διαδραστικά σεμινάρια για τουριστικές επιχειρήσεις, συμβούλους και πράκτορες που παρέχουν υπηρεσίες σε κρουαζιερόπλοια. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να μάθουν πώς να εφαρμόσουν βέλτιστες πρακτικές στις τουριστικές επιχειρήσεις και να πληροφορηθούν για το Global Sustainable Tourism Criteria και το Shore Excursions Standard.
Ημερίδες εργασίας και ενημέρωσης για εμπλεκόμενους φορεις και ομάδες ενδιαφέροντος, από το MEDASSET
Οργανώσαμε ημερίδες σε τρεις τουριστικούς προορισμούς, στην Αθήνα (Σεπτ. 2011), στα Χανιά (Σεπτ. 2011) και στη Μήλο (Απρ. 2012), στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 119 επαγγελματίες τουρισμού (ξενοδόχοι, πράκτορες, κτλ.), ερευνητές, εκπροσώποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, σωματείων, συλλόγων, περιβαλλοντικών οργανώσεων, τοπικών οικολογικών ομάδων κ.ά.
Οι ημερίδες ήταν πρακτικού ενδιαφέροντος με έμφαση στην ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των συμμετεχόντων σχετικά με όλες τις πτυχές και τις προκλήσεις της σύγχρονης προσέγγισης και των βέλτιστων πρακτικών για τον αειφόρο τουρισμό, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας όσο και την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών. Μέσα από συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης και ομιλίες, οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν και επηρεάστηκαν σχετικά με τις επιπτώσεις της τουριστικής ανάπτυξης, την αξία του υπεύθυνου τουρισμού, τη σημασία και τις ευκαιρίες που συνδέονται με την προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η κάθε ομάδα στην προώθηση υπεύθυνων τουριστικών δραστηριοτήτων. Παρουσιάστηκαν βέλτιστες πρακτικές για την επίτευξη, μέσω της διαχείρισης προορισμών, της διατήρησης της περιβαλλοντικής, πολιτιστικής, κοινωνικής και οικονομικής ακεραιότητας των τοπικών προορισμών.
Οι συζητήσεις απέδειξαν τον κεντρικό ρόλο της τουριστικής ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες, καθώς και το μεγάλο ενδιαφέρον των φορέων να συζητήσουν και να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της. Η ημερίδα στα Χανιά ήταν ιδιαίτερα σημαντική αφού συζητήθηκαν τοπικά προβλήματα. Οι συμμετέχοντες συνέβαλαν στις συζητήσεις με χρήσιμες πληροφορίες και σχετικά παραδείγματα βέλτιστων και κακών πρακτικών, με γενικό συμπέρασμα ότι σε πολλές περιπτώσεις ο «οικολογικός» ή «βιώσιμος» τουρισμός μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις σε περιοχές με σπάνια βιοποικιλότητα για τους εξής λόγους: η αυξανόμενη ζήτηση για «παρθένες» περιοχές αυξάνει περαιτέρω τις πιέσεις εν απουσία συστημάτων προστασίας και διαχείρισης, οι οικοτουριστικές δραστηριότητες έχουν ελλιπή οργάνωση και δεν επαρκούν για να αποφευχθεί η υποβάθμιση προορισμών, ενώ τονίστηκε ότι ο μαζικός τουρισμός πρέπει να γίνει πιο υπεύθυνος και βιώσιμος μακροπρόθεσμα.
Στην ημερίδα στη Μήλο, που διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Πειραιά και υπό την αιγίδα του Δήμου Μήλου, εκτός από τον βιώσιμου τουρισμό και τη διαχείριση προορισμών, συζητήθηκαν επίσης τα οφέλη για τον τοπικό τουρισμό από την ενδεχόμενη δημιουργία μιας θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής (ΘΠΠ). Προσκεκλημένοι ομιλητές από το Εθνικό Πάρκο Αρχιπελάγους Καμπρέρα (Ισπανία) και τη Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Port Cross (Γαλλία) μοιράστηκαν εμπειρίες σχετικά με τα στάδια ανάπτυξης και τις προκλήσεις που σχετίζονται με τη δημιουργία των ΘΠΠ και τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά οφέλη που μπορεί να δημιουργήσει μια ΘΠΠ για τον τοπικό τουρισμό. Τέλος, η Ημερίδα κατέληξε στη δημιουργία τριών επιτροπών/ομάδων εργασίας με τα εξής αντικείμενα: ανάδειξη και αξιοποίηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων (μονοπάτια, παραδοσιακή αλιεία κλπ), επικαιροποίηση μελέτης τουριστικού προορισμού και ανάλυση των παραμέτρων για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη του νησιού, μελέτη των ωφελειών για το νησί από τη δημιουργία ΘΠΠ και προσδιορισμού της θέσης αυτής.
Τα πρακτικά και πορίσματα των ημερίδων είναι διαθέσιμα κατόπιν αιτήματος.
