Συχνά, τα νέα που ακούμε για το περιβάλλον, μας απογοητεύουν. Το 2016 όμως επιφύλασσε αρκετές εκπλήξεις που μας χάρισαν αισιοδοξία και πίστη ότι η συνεργασία και η σκληρή δουλεία αποδίδουν. Καθώς βασίζουμε προς μια νέα χρονιά, θέλαμε να σας παρουσιάσουμε τρεις ειδήσεις που ξεχωρίσαμε και που μας δίνουν ελπίδα για το μέλλον.
Μέσα στο 2016, νέες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές ιδρύθηκαν σε όλον τον πλανήτη, καλύπτοντας πλέον το 5% των ωκεανών και θαλασσών του, δηλαδή 3,6 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα ή αλλιώς μια έκταση μεγαλύτερη από την Ινδία! Ανάμεσα στις νέες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές ξεχωρίζει η συνεργασία της Κόστα Ρίκα, του Ισημερινού και της Κολομβίας. Οι τρεις όμορες χώρες συμφώνησαν στην επέκταση τριών προστατευόμενων περιοχών (και χαρακτηρισμένων Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομίας της Unesco ): των Cocos, Malpelo, και Galápagos. Η επέκταση θα καλύψει σημαντικούς θαλάσσιους διαδρόμους μεταναστευτικών ειδών της περιοχής, ειδικά των θαλάσσιων χελωνών και των καρχαριών. Ενθαρρυντική είναι επίσης η δέσμευση του Μεξικού, κατά την πρόσφατη διάσκεψη του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (CBD COP13), ότι θα επεκτείνει τις ζώνες των εθνικών προστατευόμενων περιοχών και ότι θα ιδρύσει το «Καταφύγιο Βιόσφαιρας Μεξικού Καραϊβικής». Το καταφύγιο, έκτασης 57.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, θα καλύπτει το μεσοαμερικάνικο κοραλλιογενές σύστημα και τις σημαντικότερες παραλίες ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών στην χερσόνησο Yucatán. Η Ελλάδα, πρότεινε την ένταξη 15.907 τετραγωνικών χιλιόμετρων θαλάσσιων περιοχών στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000, αυξάνοντας την έκταση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στο 17%. Το ειδικό καθεστώς προστασίας όλων των νέων θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, εφόσον εφαρμοστεί, θα εξασφαλίσει τη διατήρηση της πλούσιας θαλάσσιας βιοποικιλότητας, τη βιωσιμότητα των κοινοτήτων που συντηρεί, και θα συμβάλει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Μετά από περισσότερο από δυο δεκαετίες διαβουλεύσεων, στις 4 Νοέμβριου τέθηκε επιτέλους σε ισχύ η Παγκόσμια Συμφωνία για το Κλίμα που είχε αποφασιστεί στη συνδιάσκεψη του ΟΗΕ (COP21) στο Παρίσι. Και παρά τις επικίνδυνες δηλώσεις και επιλογές του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τράμπ, οι υπόλοιποι μεγάλοι ρυπαντές, όπως η Ινδία και η Κίνα, δήλωσαν ότι θα παραμείνουν συνεπείς στην προσπάθεια για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα, για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Λαμβάνοντας υπόψη το ρόλο της θερμοκρασίας στη διαμόρφωση του φύλου των θαλάσσιων χελωνών, τη μεταναστευτική φύση τους και τα μακροχρόνια στάδια ανάπτυξης τους, η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια ακόμη απειλή για τις θαλάσσιες χελώνες.
Στη γειτονιά μας, η μάχη των Ευρωπαίων πολιτών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων για τη διατήρηση της νομοθεσίας για τη φύση, στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία! Η ΕΕ αποφάσισε να μην τροποποιήσει τα νομικά κείμενα για τις προστατευόμενες περιοχές και τα είδη του δικτύου Natura, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η Caretta caretta ως είδος προτεραιότητας και δεσμεύτηκε για καλύτερη εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία της βιοποικιλότητας. Η δημόσια διαβούλευση για την τροποποίηση των οδηγιών Natura είχε τη μεγαλύτερη συμμετοχή πολιτών στην ιστορία της ΕΕ : πάνω από μισό εκατομμύριο Ευρωπαίοι πολίτες συμμετείχαν στη διαβούλευση, επιβεβαιώνοντας τη σημασία που έχει το περιβάλλον για τη ζωή τους, αλλά και τη δύναμη της συνεργασίας.
Εικόνα 1: Σκίτσο από το European Environmental Bureau.
