Αρκετές Μεσογειακές χώρες που έχουν χτυπηθεί από την οικονομική κρίση τα τελευταία χρόνια στρέφονται στην ανάπτυξη του παράκτιου τουρισμού και στην αύξηση των εμπορικών δραστηριοτήτων στις παραλίες για να ανακάμψουν. Έτσι, μαζί με την Ισπανία, την Τουρκία και την Κύπρο, τώρα και η Ελλάδα αναμορφώνει ριζικά τις πολιτικές της για να προσελκύσει και να διευκολύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Tο όραμα του Ελληνικού Υπουργείου Οικονομικών, όπως εκφράστηκε από το σχέδιο νόμου για τον αιγιαλό που τέθηκε προς διαβούλευση στα μέσα Απριλίου 2014, βασίστηκε σε ένα απαρχαιωμένο μοντέλο ανάπτυξης, όπου πρωταγωνιστούν ομπρέλες, ξαπλώστρες, μόνιμες κατασκευές, μπαζώματα και ότι άλλο θα ικανοποιεί το ιδιωτικό συμφέρον. Αντί να γίνει προσπάθεια για να λυθεί το πρόβλημα της άναρχης και παράνομης δόμησης της παράκτιας ζώνης και της έλλειψης βιώσιμης και ολιστικής πολιτικής για τις ακτές, το νομοσχέδιο απλά νομιμοποιεί την υπάρχουσα κατάσταση και εξαλείφει ρυθμίσεις που στόχο έχουν να προστατεύουν το φυσικό κεφάλαιο της χώρας. Πρόσχημα; Το έλλειμμα, η «απλοποίηση» και οι δήθεν «μνημονιακές υποχρεώσεις».
Το Υπουργείο Οικονομικών δεν φάνηκε να λαμβάνει καθόλου υπόψη τη διατήρηση και την ανάδειξη των ελληνικών παραλιών και της πλούσιας βιοποικιλότητας ως σενάριο οικονομικής ανάκαμψης και προώθησης του τουρισμού. Περισσεύουν ανά τον κόσμο οι ακτογραμμές από τεχνητές παραλίες γεμάτες έπιπλα, οικοδομήματα, δρόμους, προβλήτες κι ότι άλλο σκεφτεί ο κάθε επιχειρηματίας. Η καθαρότητα των νερών και η παρθένα ομορφιά των ελληνικών παραλιών, με χώρο τόσο για τον άνθρωπο όσο για τα σπάνια είδη της ελληνικής πανίδας και χλωρίδας, αποτελούν το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας. Η διαχείριση και η προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος αποτελούν αποδεδειγμένα ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης που θα έλκυε ένα εξίσου αν όχι πιο ποιοτικό και αυξανόμενο ποσοστό τουριστών και που θα εξασφάλιζε μια πιο μακροπρόθεσμη πηγή εσόδων. Όμως, το είδος εκμετάλλευσης που προτάθηκε από την κυβέρνηση, είναι άκρως αντίθετο με αυτό που αρμόζει στην εποχή μας, την αξία της χώρας μας αλλά και στο στόχο δημιουργίας θέσεων εργασίας. Η τσιμεντοποίηση και εκμετάλλευση των ακτών, όπως συνέβη στην Ισπανία, είναι αποδεδειγμένα οικονομικά ζημιογόνα.
Όσο για τις θαλάσσιες χελώνες, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο θα έχει τραγικές επιπτώσεις αφού δε γίνεται καμία αναφορά ή εξαίρεση για τις προστατευόμενες περιοχές, επομένως τα παραπάνω θα μπορούν να εφαρμοστούν σε παραλίες ωοτοκίας, όπως στην Κυπαρισσία και τη Ζάκυνθο, αλλά και σε άλλες παραλίες που μπορεί να φιλοξενούν λίγες φωλιές αλλά δεν ανήκουν στο δίκτυο προστασίας.
Oι δράσεις μας για τον αιγιαλό
9 Ιουλίου 2014, η ομάδα δρομέων-εθελοντών του MEDASSET και η Νιρέττα στο πλευρό του Άγη Εμμανουήλ. Ο ηθοποιός και μαραθωνοδρόμος έτρεξε 240 χλμ ακτογραμμής από τον Ισθμό ως το Μαραθώνα. Εμείς τον συνοδεύσαμε από το Φλοίσβο ως τον Άγιο Κοσμά, μαζί με άλλους ηθοποιούς και πλήθος πολιτών, σε μια συμβολική σκυταλοδρομία κατά του σχεδίου νόμου για τον αιγιαλό.
Για να μη γίνουν οι χελώνες και οι πλούσιες παραλίες μας μια μακρινή ανάμνηση, υποβάλλαμε λεπτομερή σχόλια επί του νομοσχεδίου και με επιστολή στον νέο Υπουργό Οικονομικών ζητήσαμε την ολοκληρωτική του απόσυρση.
Επειδή το σχέδιο νόμου αγνοεί την αρχή της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων οικοσυστημάτων στην οποία έχει δεσμευτεί η Ελλάδα μέσω των διεθνών συνθηκών, φέραμε το θέμα υπόψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Σύμβασης της Βαρκελώνης και της Βέρνης. Η Ευρ. Επιτροπή μας απάντησε διπλωματικά, επιβεβαιώνοντας ότι το Μνημόνιο σε καμία περίπτωση δεν ενθαρρύνει την Ελλάδα να αγνοήσει την περιβαλλοντική νομοθεσία και δεν απαιτεί την θέσπιση αναπτυξιακών πολιτικών εις βάρος οικολογικά ευαίσθητων παράκτιων περιοχών.
Συνεργαζόμαστε με περιβαλλοντικές οργανώσεις, πρωτοβουλίες πολιτών και άλλους φορείς στον αγώνα ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης. Ενόψει των εκλογών τοπικής αυτοδιοίκησης τον Μάιο, μέσα από την κοινή ιστοσελίδα www.sos-aktes.gr των περιβαλλοντικών οργανώσεων ενθαρρύναμε τους πολίτες να ζητήσουν από τους υποψήφιους να κοινοποιήσουν τις θέσεις τους. Πήραμε μέρος στην Πανελλήνια Ημέρα Δράσης για τις ακτές στις 8 Ιουνίου 2014, ενώ τον Ιούλιο τρέξαμε κυριολεκτικά για τον αιγιαλό (βλ. φωτό)! Υποστηρίξαμε την ομάδα LABcollective που δημιούργησε βίντεο μικρού μήκους κατά του νομοσχεδίου και της καταστροφής των ελληνικών ακτών.
Οι κινητοποιήσεις των πολιτών φέρνουν την αλλαγή
Η ανταπόκριση των πολιτών είναι εξαιρετική. Η πίεση είχε ως αποτέλεσμα οι πιο καταστροφικές διατάξεις περί εκμετάλλευσης των παραλιών να μην κατατεθούν ως τώρα στη Βουλή. Στις 13 Αυγούστου ψηφίστηκε μόνο η διάταξη για τη χάραξη του αιγιαλού (Άρθρο 11, Ν.4281/2014) που όμως αφήνει ανοιχτό το παράθυρο στους ενδιαφερόμενους να «φέρουν» τον αιγιαλό «στα μέτρα τους». Αγνοεί επιστημονικά και οικολογικά κριτήρια, επιτρέπει τη χάραξη με διαδικασίες εξπρές και ουσιαστικά παρέχει ασυλία στους καταπατητές και τις παράνομες ανεγέρσεις εντός του αιγιαλού.
Η συνέχιση της εγρήγορσης και κινητοποίησης όλων μας είναι απαραίτητη ώστε να μην ψηφιστούν επιπλέον εγκληματικοί νόμοι ή τροπολογίες στην Βουλή αλλά και να αποτραπεί η εγκληματική χάραξη αιγιαλού στον τόπο μας εξαιτίας του νέου νόμου. Σας ενθαρρύνουμε να υπογράψετε τις ηλεκτρονικές εκκλήσεις που ήδη αριθμούν πάνω από 150.000 υπογραφές και να στηρίξετε τις μελλοντικές κινητοποιήσεις με την παρουσία σας. Μπορούμε να σταματήσουμε αυτήν την παράλογη πολιτική.
Είστε μαζί μας;
Έλλη Σφυρόερας, Λίζα Μπούρα
